Teroja ñemoambue (Parte 1)

Accidentes de los adjetivos

/pf/resources/images/abc-placeholder.png?d=2366
GENTILEZA

Teroja iñambuekuaa ipapapy ha ikokatúpe.

Los adjetivos sufren accidentes de número y grado.

1. Teroja papapy ñemoambue

Umi teroja moteĩva guive ikatu ipapyteĩ térã ipapyeta omoirũvo terópe. Teroja tekome’ẽva katu ndaipapapýi.

Todos los beneficios, en un solo lugar Descubrí donde te conviene comprar hoy

Accidentes de números de los adjetivos

Los adjetivos determinativos sufren accidentes de números singulares o plurales al acompañar al sustantivo. Los adjetivos calificativos no sufren accidentes de número.

Tembiecharã/Ejemplos:

/pf/resources/images/abc-placeholder.png?d=2366

Ág̃a katu, teroja tekome’ẽva ikatu ojekuaa ndaipapapýiha voi.

Sin embargo, se puede observar la ausencia de número en los adjetivos calificativos.

Tembiecharã:

Papyteĩ: Pe karai marangatu.

Papyeta: Umi karai marangatu.

Teroja tekome’ẽva “marangatu”, mokõivéva, papyteĩ ha papyetápe, naiñambuéi.

Ejemplos:

Singular: Pe karai marangatu (ese señor bueno).

Plural: Umi karai marangatu (esos señores buenos).

El adjetivo calificativo, «marangatu» se mantiene en ambas formas, singular y plural.

Ambue tembiecharã:

Papyteĩ: Ko jagua ñarõ.

Papyeta: Ko’ã jagua ñarõ.

Papyteĩ: Amo arai morotĩ.

Papyeta: Umi arai morotĩ.

Papyteĩ: Peteĩ yvyra yvate.

Papyeta: Heta yvyra yvate.

Otros ejemplos:

Papyteĩ: Ko jagua ñarõ (este perro bravo).

Papyeta: Ko’ã jagua ñarõ (estos perros bravos).

Papyteĩ: Amo arai morotĩ (esa nube blanca).

Papyeta: Umi arai morotĩ (esas nubes blancas).

Papyteĩ: Peteĩ yvyra yvate (un árbol alto).

Papyeta: Heta yvyra yvate (unos árboles altos).

Fuentes: - Guarani Ñe’ẽ Rerekuapavẽ (GÑR). (2018). Academia de la Lengua Guaraní. (ALG). Guarani Ñe’ẽtekuaa. Asunción, Paraguay.

- Guarani Ñe’ẽ Rerekuapavẽ (GÑR). (2022). Academia de la Lengua Guaraní. (ALG). El Diccionario de la LENGUA GUARANÍ DEL PARAGUAY. ASUNCIÓN, PARAGUAY.

- GAMARRA, PAULINA C. (2022). Guarani maymávepe g̃uarã. Guaraní para todos. Diario ABC Color. Asunción, Paraguay.